Walka o klienta i konsolidacja – te dwa słowa najlepiej opisują sytuację w branży spożywczej w mijającym roku. Klienci cenią sobie wygodę i szukają sklepów w pobliżu miejsca zamieszkania. Wykorzystują to supermarkety i walczące z nimi o wpływy dyskonty, wchodząc do coraz mniejszych miejscowości. Chociaż teoretycznie sytuacja na rynku sprzyja małym sklepom, te jednak nie zawsze są w stanie ją wykorzystać i bardzo często przegrywają z większymi konkurentami ceną. Wszystko to sprawia, że sklepów spożywczych w Polsce jest coraz mniej, a ten, kto chce przetrwać, szuka oparcia w dużej sieci. Co na to wszystko klient? Poszukuje jakości w przystępnej cenie, bo ciągle liczy się z każdym groszem i coraz chętniej zagląda do wyspecjalizowanych sklepów: piekarni, mięsnego czy monopolowego.
Pomysł dla małego
Rynek spożywczy w Polsce jest bardzo rozdrobniony, chociaż konsolidacja postępuje coraz szybciej. Dziś w Police działa ok. 130 tys. małych sklepów spożywczych. Badania Euromonitor International pokazują, że do 2013 roku ich liczba zmniejszy się do 110 tys. placówek i w kolejnych latach będzie nadal spadać. Jak podaje raport przygotowany przez firmę Soliditet Polska, tylko w okresie od stycznia do lipca tego roku z rynku zniknęło blisko 6,2 tys. małych sklepów spożywczych, podczas gdy działalność gospodarczą w tej branży rozpoczęło blisko 3,4 tys. sklepów. Pogrom w branży spożywczej dotknął chce przetrwać, szuka oparcia w dużej sieci. Co na to wszystko klient? Poszukuje jakości w przystępnej cenie, bo ciągle liczy się z każdym groszem i coraz chętniej zagląda do wyspecjalizowanych sklepów: piekarni, mięsnego czy monopolowego.
Pomysł dla małego
Rynek spożywczy w Polsce jest bardzo rozdrobniony, chociaż konsolidacja postępuje coraz szybciej. Dziś w Police działa ok. 130 tys. małych sklepów spożywczych. Badania Euromonitor International pokazują, że do 2013 roku ich liczba zmniejszy się do 110 tys. placówek i w kolejnych latach będzie nadal spadać. Jak podaje raport przygotowany przez firmę Soliditet Polska, tylko w okresie od stycznia do lipca tego roku z rynku zniknęło blisko 6,2 tys. małych sklepów spożywczych, podczas gdy działalność gospodarczą w tej branży rozpoczęło blisko 3,4 tys. sklepów. Pogrom w branży spożywczej dotknął
zwłaszcza warzywniaki i stoiska na targowiskach. – Dzisiaj w handlu liczy się nie tylko cena. Coraz większą rolę odgrywa też przemyślany koncept sklepu, odpowiedni asortyment i reakcja na potrzeby klientów. Małym handlowcom trudno te warunki spełnić, dlatego kierują się w stronę zorganizowanych partnerów. Integracja z dużą firmą zapewni również dostęp do sprawnego systemu logistycznego oraz wsparcie marketingowe. Franczyzobiorca może też na każdym k kroku liczyć na cenne wsparcie r.v franczyzodawcy – wymienia korzyści płynące z franczyzy Francois Vincent, dyrektor ds. franczyzy Carrefour Polska.
Sklep z potencjałem
Właściciel niezależnego „spożywczaka” ma niewielkie szanse na to, żeby skutecznie konkurować z dużymi sieciami, które oferują swoim partnerom atrakcyjne warunki zakupów czy wsparcie marketingowe. Nic więc dziwnego, że wielu sklepikarzy zaczyna działać w myśl zasady: „Jeśli nie możesz pokonać wroga, to się do niego przyłącz”, i szuka schronienia pod skrzydłami franczyzodawców albo samodzielnie tworzy grupy zakupowe. Jak podaje „Raport o franczyzie w Polsce 2012″ przygotowany przez PROFIT system, na koniec 2011 roku na polskim rynku działały 43 sieci franczyzowe skupiające małe i średnie sklepy spożywcze. W ciągu roku przybyło ich aż 17. Franczyzodawcy opanowali w tym segmencie 42,6 proc. rynku, a jednostki franczyzowe stanowiły aż 92,5 proc. wszystkich sklepów.
Jednym z tegorocznych rynkowych debiutantów jest sieć Małpka Express. Spektakularny sukces odniosła również rozwijana przez Makro Cash & Carry sieć Odido, której w ciągu roku udało się pozyskać 1 tys. partnerów.
– Jak pokazują wyniki badania „Sytuacja małych sklepów w Polsce” przeprowadzonego w 2011 roku, w sklepach osiedlowych drzemie olbrzymi potencjał. Polacy cenią je za dogodną lokalizację (73 proc.), dostępność świeżego towaru (53 proc.) oraz indywidualne podejście do klienta (40 proc.). To właśnie tymi elementami małe sklepy są w stanie podjąć walkę z wielkoformatową konkurencją – wymienia Magdalena Figurna, rzecznik prasowy Makro Cash & Carry Polska.
W stronę małych sklepów spoglądają również sieci kojarzone dotychczas głównie z supermarketami, takie jak Carrefour czy dobrze znana w Małopolsce sieć Kefirek, która weszła na rynek z Kefirek Punktem. Obie sieci pozyskują franczyzobiorców posiadających sklepy mniejsze niż 100 m\
Dyskonty górą
Podczas gdy małe punkty spożywcze znikają z rynku, sklepy wielkoformatowe umacniają swoją pozycję. Według danych z raportu PMR „Handel detaliczny artykułami spożywczymi w Polsce 2011. Analiza rynku i prognozy rozwoju na lata 2012-2014″, w rękach hipermarketów, supermarketów i dyskontów jest już 40 proc. rynku, podczas gdy jeszcze pięć lat temu sklepy dużego formatu kontrolowały o 10 proc. mniej rynku. Najszybciej rozwijają się dyskonty, które na koniec tego roku mogą osiągnąć 15-procentowy udział. Lider rynku dyskontów, zarządzana przez portugalską firmę Jerónimo Martins sieć Biedronka, przymierza się do rozwoju poprzez franczyzę, a pierwsze partnerskie sklepy są już w fazie testów.
Duża popularność dyskontów nie przeraża Grupy Muszkieterów, którzy konsekwentnie rozwijają swoją sieć supermarketów, teraz głównie na wschodzie Polski. Podobną strategię obejmują inne sieci supermarketów, które wchodzą z dużymi formatami sklepów do coraz mniejszych miejscowości.
– Dyskonty mają ograniczony wybór asortymentu. Mamy nad nimi przewagę ponieważ oferujemy wysoką jakość za przystępną cenę. Brzmi jak hasło reklamowe, ale taka jest prawda. Staramy się poszerzać asortyment z różnej półki, by trafić w potrzeby wszystkich klientów.- mówi Janusz Bartkowiak z zarządu Grupy Muszkieterów.
Biznes do zadań specjalnych
Obok supermarketów i sklepów „pod ręką” rozwija się kolejna kategoria – sklepy specjalistyczne. Zamiast wkładać do koszyka w supermarkecie „groch, mydło i powidło”, po groch idziemy do zieleniaka, po mydło do drogerii, a po powidła do sklepu ze zdrową żywnością.
– Rynek sklepów specjalistycznych znajduje się w Polsce w fazie rozwoju i rozwijał się będzie wraz ze wzrostem poziomu zamożności społeczeństwa -twierdzi Michał Zajezierski, dyrektor zarządzający sieci Gorąco Polecam Nowakowski.
„Raport o franczyzie w Polsce 2012″ wspomina o 33 sieciach franczyzowych, które specjalizowały się w sprzedaży określonych produktów, np.: pieczywa, alkoholu czy żywności ekologicznej. Łącznie pod znanym logo skupionych było blisko 1,2 tys. sklepów, a w ciągu roku sieci powiększyły się o 95 placówek.
– Cały czas zgłaszają się nowi chętni na franczyzę, a liczba klientów utrzymuje się na stałym poziomie – mówi Agnieszka Olędzka, właścicielka sieci Żółty Cesarz. – Ludzie tracą zaufanie do inwestycji finansowych i bardziej skłaniają się do inwestycji we własny biznes, wierząc, że założenie sklepu pozwoli im nie tylko zainwestować bezpiecznie gotówkę, ale też zapewni im zatrudnienie oraz członkom ich rodzin.
Największą popularnością przedsiębiorców cieszą się sklepy monopolowe, których w ciągu pierwszego półrocza 2012 roku zarejestrowano 459, a wyrejestrowano 402. Wszystko za sprawą coraz bardziej wyrafinowanych gustów i poszukiwania nowych smaków. Poza tym, mimo kryzysu stać nas na produkty dobrej jakości i kiedy tylko mamy możliwość kupować produkty premium, to wkładamy je do koszyka. Stąd na rynku pojawia się wiele sklepów oferujących alkohole z całego świata czy smakowe herbaty i kawy.
Branżę spożywczą można śmiało nazwać liderem pod względem liczby placówek skupionych w ramach sieci franczyzowych. Na początku tego roku w 81 systemach franczyzowych skupionych było ponad 21 tys. sklepów. Biorąc pod uwagę, że na rynku działa ok. 100 tys. niezależnych sklepów, a tendencje rynkowe wskazują, że wielu przedsiębiorców będzie szukało pomocy silniejszych, to wysoce prawdopodobne jest, że w 2012 roku liczba sklepów franczyzowych zachowa ubiegłoroczną dynamikę i wzrośnie o kolejne 20 proc.
Magdalena Krocz
